2012 жылғы Олимпиада: Винокуровтың жеңісі мен Ильиннің алтынсыз қалуы

2012 жылы Лондонда өткен XXX жазғы Олимпиада ойындары Қазақстан үшін қуанышты әрі даулы сәттермен есте қалды. Ел намысын 115 спортшы қорғап, 20 спорт түрінде бақ сынады. Бастапқыда Қазақстан жалпы медаль саны бойынша 12-орынға жайғасқан болатын. Алайда бірнеше жылдан кейін ауыр атлетика бойынша бірқатар алтын медаль иегерлері допингпен ұсталып, нәтижелер қайта қаралды.

🥇 Алтын медаль иегерлері

Александр Винокуров – велоспорт, топтық шосселік жарыс
28 шілде күні өткен бұл жарыста Винокуров қарсыластарын таңқалдырып, өзінің спорттық мансабын тарихи жеңіспен аяқтады.

Ольга Рыпакова – жеңіл атлетика, үш қарғып секіру
Қазақ спортындағы мақтанышқа айналған Рыпакова 5 тамызда алтыннан алқа тақты.

Серік Сәпиев – бокс, 69 кг дейін
12 тамызда ел үмітін ақтап, финалда жеңіске жетіп, Қазақстан туын көкке көтерді.

🥈 Күміс медаль

Әділбек Ниязымбетов – бокс, 81 кг дейін
Финалға дейін тамаша өнер көрсетіп, тек соңғы кездесуде ғана қарсыласына жол берді.

🥉 Қола медаль иегерлері

Даниял Ғаджиев – грек-рим күресі, 84 кг

Марина Вольнова – әйелдер боксы, 75 кг дейін

Гүзель Манюрова – еркін күрес, 72 кг

Иван Дычко – бокс, 91 кг-нан жоғары

Ақжүрек Таңатаров – еркін күрес, 66 кг дейін

Допинг дауы және медальдардың қайтарылуы

2016 жылы Халықаралық Олимпиада комитеті қайта сараптама жүргізіп, бірнеше қазақстандық ауыр атлеттің тыйым салынған препараттарды қолданғанын анықтады. Соның салдарынан:

• Илья Ильин,
• Зүлфия Чиншанло,
• Майя Манеза,
• Светлана Подобедова

алтын медальдарынан айырылды.

Сондай-ақ Анна Нұрмұхамбетоваға берілген қола медаль қарсыласының допингпен ұсталуы себепті кейін берілген еді, алайда бұл медаль да дауға айналды.

Допингпен байланысты осы жанжалдардан соң Қазақстан жалпы командалық есепте 12-орыннан 24-орынға сырғыды. Бұл – ұлттық спорт тарихындағы ең үлкен антирейтингтердің бірі ретінде есте қалды.

Олимпиадалық марапаттар және қаржылай сыйақы

Лондон Олимпиадасы алдында мемлекет чемпиондар мен жүлдегерлерге қомақты сыйақы беретінін мәлімдеген болатын:

• 🥇 Алтын – 250 000 АҚШ доллары
• 🥈 Күміс – 150 000 АҚШ доллары
• 🥉 Қола – 75 000 АҚШ доллары

Алайда допингпен ұсталған спортшылар бұл қаражатты қайтармады. Ал кейіннен жүлде алған спортшыларға мемлекет тарапынан қайта сыйақы төленбеді.

Қорытынды

2012 жылғы Олимпиада Қазақстан үшін спорттық жетістік пен даулы шешімдер қатар жүрген кезең болды. Винокуров, Сәпиев, Рыпакова сынды спортшылар – ел абыройын асқақтатқандар. Ал допинг дауы – спорттағы әділет пен адал бәсекенің маңыздылығын еске салған ауыр сабақ.