"Кредит алуға әйеліңнің келісімі керек": несие беру жүйесінде жаңа ереже пайда болды

2024 жылдың 1 қыркүйегінен бастап Қазақстанда ірі тұтынушылық несиелерді рәсімдеу ережелері өзгерді. Енді несие сомасы 1 000 АЕК-тен (2025 жылы бұл 3 932 000 теңге) асса, банк міндетті түрде қарыз алушының жұбайының жазбаша келісімін талап етеді.

🔍 Бұрын қалай еді?

Бұған дейін жұбайының келісімі тек ипотекаға қажет болатын, өйткені тұрғын үй – ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі болып саналады. Бірақ басқа несиелерге (мысалы, автонесие, тұтынушылық несие) мұндай талап қойылмайтын.

✅ Енді не өзгерді?

Кез келген ірі несие (1 000 АЕК-тен жоғары) отбасылық бюджетке әсер ететіндіктен, мемлекет ерлі-зайыптылардың ортақ шешім қабылдауын талап етіп отыр. Бұл:

• Ортақ мүлікті сақтауға;
• Тәуекелді бірге бағалауға;
• Алаяқтық пен жасырып несие алу жағдайларын азайтуға бағытталған.

📝 Келісім қалай беріледі?

• Қағаз түрінде – банк бөлімшесінде;
• Электронды түрде – eGov арқылы;
• Банк қосымшасы арқылы – егер жұп екеуі де бір банкте тіркелсе.
• ❗️Маңызды: Электронды нұсқада биометриялық сәйкестендіру міндетті.

🏦 Банк не істейді?

Банк несие бермес бұрын:

• Қарыз алушының отбасылық мәртебесін АХАТ (Әділет министрлігі) базасынан тексереді;
• Несие сомасы 1 000 АЕК-тен асса, жұбайының келісімі болмаса – несие шартын жарамсыз деп тануы мүмкін.

📌 Бұл не үшін қажет?

Сарапшылардың айтуынша, жаңа талап:

• Отбасының қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етеді;
• Қаржылық шешімдерде ашықтық пен сенімді арттырады;
• Тұрмыстағы адамдар арасында ортақ жауапкершілік мәдениетін нығайтады.

🌍 Халықаралық тәжірибе қандай?

• Ресей – 2016 жылдан бері қолданыста;
• АҚШ – кейбір штаттарда талап етіледі;
• Франция, Германия, Корея сияқты елдерде де ұқсас жүйелер бар.

💡 Несие аларда нені ескеру керек?

• Ай сайынғы төлем табыс мөлшерінің 50%-ынан аспауы керек;
• 90 күннен асқан қарыз болса – жаңа несие берілмеуі мүмкін;
• Отбасыңызды қаржылық қысымға түсірмейтіндей жоспар құрыңыз;
• Несие алғаннан кейінгі төлемдерді нақты табыспен байланыстырыңыз.