Арақ ішсе де, мас болмайды: ғалымдар ерекше жәндікті тауып, ғылыми жаңалық ашты

Ғалымдар бұрын мүмкін емес деп келген құбылысты растады: Oriential hornet (ориентал мүйізтұмсығы) деп аталатын жәндік спирт ішсе де масаймайды. Бұл таңғаларлық зерттеу Taulik.kz порталының Bigthink сайтына сілтеме жасап жазуынша, Израиль ғалымдарының тәжірибесі нәтижесінде белгілі болды, деп хабарлайды Sportinside.kz.

Ғылыми сенсация: мас болмайтын тіршілік иесі

Тель-Авив университетінің зерттеушілері жәндіктерге бірнеше апта бойы 80% этанол қосылған сұйықтық берген. Бұл – адам үшін аса қауіпті мөлшер. Алайда мүйізтұмсықтар қалыпты тіршілік етіп, қозғалғыштығын жоғалтпаған. Мас та болмаған. Бұл ғылыми әдебиетте алғаш рет тіркеліп отыр.

Салыстырмалы түрде басқа жәндіктер – әсіресе аралар – сол концентрациядағы спирттен уланып, өліп кеткен. Яғни ориентал мүйізтұмсығының организмі спиртті ерекше тәсілмен сіңіріп, зиянсыз ете алады.

Құпия неде? – Генетикалық ерекшелік

Зерттеу барысында бұл жәндіктің бойында алкоголь дегидрогеназа (ADH) ферментін өндіретін геннің бірнеше көшірмесі бар екені анықталды. Бұл фермент этанолды зиянсыз заттарға айналдырады. Әдетте жануарларда бұл ген 1-2 рет кездессе, мүйізтұмсықтарда бірнеше есеге көп екен.

Ғалымдар бұл құбылысты олардың табиғи тіршілік ортасымен байланыстырады. Мүйізтұмсықтар ашыған жемістермен, кейде өлі жануарлармен қоректеніп, спиртті қуат көзі ретінде пайдаланады. Бір грамм спирт – 7 калория. Бұл – қантқа қарағанда жоғары көрсеткіш.

Ғылымға әсері қандай?

Әлемде алкогольге байланысты жыл сайын 5,3% өлім тіркеледі. Алкогольге тәуелділік – жаһандық дағдарысқа айналған. Осы тұрғыда ориентал мүйізтұмсығының ерекшелігі алкоголизммен күресте жаңа ғылыми бағыттың бастауы болуы мүмкін.

Зерттеу авторы, профессор Эран Левин былай дейді:

"Мүйізтұмсықтың генетикалық құрылымын зерттеу арқылы адам ағзасында алкогольді өңдеу жолдарын өзгертуге мүмкіндік туады. Бұл – жаңа дәрілер мен терапияларға жол ашуы мүмкін."

Оған Германиядағы Гейдельберг университетінің профессоры Райнер Шпанагель де қосылып, бұл жаңалықты "тәуелділікпен күрестегі ғылыми серпіліс" деп атады.

Бұл жаңалық не үшін маңызды?

• Адам миы мен бауырындағы алкогольді ыдырату жолын түсінуге көмектеседі;
• Жаңа фармакологиялық препараттарды жасауға негіз болады;
• Суицид пен тәуелділікке бейім топтарды ерте анықтауға септеседі;
• Эволюциялық және экологиялық зерттеулер үшін тың бағыт ашады.