Өзбектерден биік едік: Қазақ боксының алтын дәуірі туралы не білеміз?

6 қазан, 2025 / Ахмет Қанатұлы
Спорттық жекпе-жек және күш қолданылатын спорт түрлері конфедерациясы

Қазақ боксының тарихындағы ең ұлы сәттердің бірі – Сидней Олимпиадасындағы жеңіске биыл 25 жыл толды. 2000 жылы өткен сол додада Қазақстан құрамасы әлемді таңғалдырып, екі алтын және екі күміс медаль иеленген еді. Бұл – ел спортының ғана емес, бүкіл ұлттың рухын көтерген ұлы жеңіс болатын, деп Sportinside.kz тілшісі Sportarena.kz сайтына сілтеме жасап хабарлайды.

Бірлігі жарасқан мықты құрам

Сол кездегі Қазақстан құрамасын тәжірибелі бапкер Тұрсынғали Еділов басқарды. Ол Олимпиадаға бар-жоғы жеті боксшымен барса да, бәрі дерлік төрттік финалға дейін жетіп, өз деңгейлерін дәлелдеген.

"Біз әр спортшыны үлкен сеніммен таңдадық. Маған көп лицензия емес, сапалы құрам маңызды еді. Сол кезде біздің команда өте ерекше болды. Бәрі бір-бірін қолдап, намыс үшін жұдырықтасты. Тіпті ауыр салмақтағы Мұхтархан Ділдәбеков жүз метрді 12 секундтан аз уақытта жүгіретін, ал Болат Жұмаділов – еңбекқорлығымен ерекше көзге түсетін", – деп еске алады Еділов.

Команданың тарихи нәтижесіне бапкерлердің еңбегі зор болды. Еділов атап өткендей, Феликс Цой мен Александр Апачинский тәрізді мамандардың жаттығу жоспары, әдістемесі және тәртіпке қатаң талап қоюы сол жетістікке жол ашқан. Ал сол кезеңнің рухани тірегі, спорт жүйесінің ұстазы – Бекет Махмұтов еді.

"Кубалық синдромды" жеңген сәт

Сол жылдары қазақ боксшылары үшін Куба құрамасы – басты қарсылас болатын. "Кубалық стильге" қарсы тұру қиын деп саналатын. Бірақ 2000 жылы бәрі өзгерді.

"Біз кубалықтарды жиі кездестіріп, солар қатысатын турнирлерге қатыстық. Әр жеңілістен сабақ алдық. Қарсыласпен жиі рингке шықсаң, қорқыныш жоғалады, сенім пайда болады", – дейді Еділов.

Сидней Олимпиадасында Қазақстан мен Куба боксшылары үш рет кездесіп, үшеуінде де жеңіс біздің жігіттердің еншісінде болды. Ол жеңістердің бірі – Олжас Оразалиевтің Исаэль Альваресті мерзімінен бұрын тоқтатуы, екіншісі – Мұхтархан Ділдәбековтің Алексис Рубалкабаны жеңуі, ал үшіншісі – Ермахан Ибраимовтың кубалық Хуан Эрнандесті ұтуы еді.

Болашақ чемпиондарды жеңген қазақтар

Сиднейдегі додада қазақ боксшылары әлемнің үздіктерін, кейін кәсіби рингте чемпион атанған талай жұлдыздарды тоқтатты.

Осы жеңістер қазақ боксшыларының әлемдік деңгейдегі дайындық пен шеберліктің шыңына шыққанын көрсетті.

Төрт финал – теңдессіз жетістік

2000 жылғы Сидней Олимпиадасында Қазақстан құрамасы сапынан төрт боксшы финалға шықты. Мұндай нәтиже ел тарихында бұрын-соңды болмаған.

Осылайша Қазақстан құрамасы сол жылы әлемдік бокс алаңында өз орнын нақтылап, аз ғана құраммен үлкен нәтиже көрсетті.

"Сол Олимпиаданы ұмытпай еске алатындар көп. Біздің Сиднейдегі жетістіктеріміз – ешқандай үлкен қаржысыз, таза еңбек пен намыстың нәтижесі. Сол үшін де ол жеңіс ерекше қымбат", – дейді Тұрсынғали Еділов.

Ұлттық рухты көтерген жеңіс

Сидней Олимпиадасы – тек спорттық жетістік емес, қазақ халқының рухын көтерген тарихи кезең болды. Бекзат Саттархановтың жарқын жеңісі, Ермахан Ибраимовтың ерік-жігері, Жұмаділов пен Ділдәбековтің қайсарлығы – барлығы қазақ боксының алтын дәуірін қалыптастырды.

Бүгінде сол оқиғадан бері 25 жыл өтсе де, Сиднейдің рухы өшкен жоқ. Сол буынның ерлігі қазіргі жас боксшылар үшін үлгі, ал олардың есімдері – қазақ спортының мәңгілік мақтанышы.

Тэгтер:

Бокс Ермахан Ибраимов Мұхтархан Ділдәбеков Болат Жұмаділов Бекзат Саттарханов Сидней Олимпиадасы